Tegenstellingen in de paardenwereld.
We willen allemaal het beste voor ons paard. Ieder op zijn of haar manier. Vol overtuiging. Een wereld vol uitersten. De een zweert bij 24/7 binnen: “minimale schrammetjes zijn immers dierenmishandeling en op stal is hij zo lekker rustig”. Of het andere uiterste, 24/7 buiten: “een paard moet vooral paard kunnen zijn”. De paardenmens weet het beter, kan het beter. Een tip wordt standaard opgevat als kritiek. De meest lastigste en eigenwijze mensen lopen in paardenland. Oogkleppen op en stug van A naar X doordraven.
Afgelopen week las ik drie artikelen. Let wel: geen artikel in de Bit, Hoefslag of ander zelfverzonnen verhaal, maar wetenschappelijke artikelen. Alledrie ‘waar’ dus. Of toch niet?
Na artikel één dacht ik “hier ga ik meer over lezen”. Op naar artikel twee en drie. De stukken hadden derhalve betrekking op hetzelfde onderwerp. Om preciezer te zijn: ruwweg hetzelfde onderzoek, om en nabij dezelfde methode, circa hetzelfde (zoals helaas vaak in paardenonderzoek) lage aantal paarden werd onderzocht. Onderzoeken gebaseerd op 10 à 20 proefpersonen (paarden) waar vervolgens conclusies aan worden verbonden, resultaten gegeneraliseerd worden, zeggen mij heel weinig. Gelukkig is dat een andere discussie…
Terug naar de artikelen. Thema gevoel, meer specifiek gevoel dat paarden al dan niet overnemen van de mens. In alle drie de onderzoeken hoeft dit geen bekende te zijn, maar dit kan wel. De hoofdvraag is: neemt een paard de gemoedstoestand van de mens over? Mijn mening: afhankelijk van 1000 factoren (huisvesting, zelfbewustzijn, gemoedstoestand, gezondheid, leeftijd, afleiding, duur van mens-paard contact, intentie van de mens etc etc) is dit zeer zeker mogelijk. Mensen kunnen hun gevoelens, zowel positief als negatief, over een paard uitstorten. Vandaar dat ik niet zo’n fan ben van al dat gefluister, gecoach en gedoe waarbij paarden ‘gebruikt’ worden om mensen zichzelf te leren begrijpen.
Paarden Coaching, Paardenfluisteren
Artikel 1: Gehrke, E.K., Baldwin, A. and Schiltz, P.M. (2010) “Heart Rate Variability in Horses Engaged in Equine-Assisted Activities”, Journal of Equine Veterinary Science, vol. 31, 2, 78-84. De resultaten van paarden die gebruikt worden, bij bv. paardenfluistersessies, worden vergeleken met ‘normale waarden’. Hartslagvariabiliteit (HRV) wordt gebruikt om het autonome zenuwstelsel en cardiovasculaire systeem te onderzoeken. Geen significant resultaat, verdere studies zijn nodig. Vandaar de zoektocht naar andere artikelen over dit interessante onderwerp.
Hartritme van paard en mens
Artikel 2: Gerke, E.K. (2010) “The Horse-Human Heart Connection: results of studies using heart rate variability”, NARHA’s STRIDES, spring 2010, 20-23. Mooi stuk over wat ieder paardenmens al eens heeft ervaren. Dezelfde methode wordt gebruikt (HRV). De belangrijkste bevindingen zijn o.a. dat paarden gevoel hebben (fijn dat dit nu voor eens en altijd is vastgesteld). Het niet uitmaakt wie er met een paard omgaat (eigenaar of onbekende). Belangrijk is dat het welzijnslevel van de mens het welzijnsgevoel van het paard beïnvloed. Andersom gaat dit niet op.
Ruiken paarden angst?
Artikel 3: Can horses tell if humans are afraid? Een artikel in Horse & Hound, sept. 2014, gebaseerd op Canadees onderzoek onder (slechts 10!!) paarden. Weten paarden of je bang bent? Wederom wordt HRV gebruikt als meetmethode. Interessant is dat paarden die alleen gehouden worden meer stress ervaren dan met een mens erbij. Bekende of onbekende, bang of niet bang lijkt niet van invloed te zijn.
Soort zoekt soort
Een paard schikt zich dus naar de stemming van de mens. Andersom is dit niet het geval, een blij paard maakt jou niet gelukkig. Volgens het onderzoek. In ieder geval gaat dit niet zomaar. Dat wij als mens gelukkig kunnen worden wanneer we gelukkige paarden zien, in de wei, samen met hun vriendjes komt niet door de paarden. Het komt door jezelf, je instelling en waar jij geluk vandaan haalt. Aan de ene kant onlogisch. Maar iemand die niks met paarden heeft zal inderdaad niet automatisch blij worden als er een blij paard naast hem staat.
Paarden reageren dus wel op stemmingen van mensen. Zelfs de hartslagvariabiliteit van het paard past zich hierbij aan aan die van de mens. Daarnaast voelen paarden zich meer op hun gemak bij ‘blije’, ‘stabiele’ mensen. Ook onder soortgenoten zien wij vaak dat sommige paarden elkaar opzoeken, anderen elkaar juist mijden. Dit lijkt zijn oorsprong te vinden in HRV, paarden met eenzelfde ‘staat van zijn’ zoeken elkaar op. Dat paarden niet alleen willen zijn wisten we ook al. Logisch dus dat het niet uitmaakt of er een geit, kip, bang of niet bang mens in de buurt is, zolang het paard maar niet alleen is!
Grappig weetje: paarden voelen zich het meeste op hun gemak bij mensen die net gesport hadden en bezweet waren!
Tekst: Marloes Kruiper. Gepubliceerd op Dierennieuws op 7 oktober 2014.
Weer zo’n top artikel Loes! Alleen passen sommige conclusies (van de onderzoeken, niet van jou) gewoon niet bij elkaar. Als paarden zich beter voelen bij ‘blije, stabiele’ mensen, zou je zeggen, dat ze zich juist NIET veilig voelen bij bange mensen (ik kan iig niet tegelijkertijd bang en blij / stabiel zijn…). En een zenuwachtig paard wordt bang als er een bange ruiter op zit, daar hoef je geen onderzoek voor te doen…
Dank Stefanie! Fijn te horen dat je de artikelen met plezier leest 🙂
De onderzoeksresultaten zijn inderdaad enigszins tegenstrijdig. Het leek me toch interessant ze weer te geven in bovenstaand artikel. Ik snap je denkwijze volledig en sluit me hier bij aan. Interessant puntje blijft toch dat een paard ‘alleen’ volgens onderzoek 3 in de regel meer stress ondervindt dan wanneer er een mens aanwezig is. Het stresslevel wordt dus verlaagd zodra een mens aanwezig is. Ongeacht de emotionele status van deze persoon (bang, blij, etc.). Daarnaast blijken paarden zich meer op hun gemak te voelen bij stabiele, blije mensen (liefst sportief en geurend naar vers zweet).
Terugkomende op de bange ruiter, waarbij een nerveus paard bang wordt en dus hogere stresslevels vertoont… Dit kan iedereen zich voorstellen.
Wat wellicht minder mensen zich beseffen is dat ditzelfde paard nog veel gestrester is als het alleen wordt gehouden.
Als je het nog verder omdraait is het namelijk zo dat een paard alleen zo extreem gestrest is dat het liever bij een bang, instabiel mens is. Een mooi aspect om over door te denken. Wellicht interessant ook voor verder onderzoek voor een volgend artikel.